เมื่อวันที่ 22 พฤศจิกายน 2566 เวลา 13.26 น. สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปยังวัดพระธาตุแช่แห้ง อำเภอภูเพียง ทรงบำเพ็ญพระราชกุศลในพิธีปฐมฤกษ์สมโภชองค์พระมหาธาตุเจ้าภูเพียงแช่แห้ง ในการนี้ ทรงวางพวงมาลัย ทรงถวายน้ำสรง และผ้าห่มองค์พระมหาธาตุฯ ทรงจุดธูปเทียนเครื่องทองน้อยสักการะพระมหาธาตุฯ ปูชนียสถานคู่บ้านคู่เมืองนครน่าน อายุกว่า 600 ปี ซึ่งได้รับผลกระทบจากเหตุการณ์แผ่นดินไหว 2 ครั้ง เมื่อปี 2562 และปี 2564 จากแขวงไชยะบุลี สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ทำให้แกนยอดองค์พระมหาธาตุด้านบนสุด มีสภาพเอียง และสายลวดที่ยึดยอดฉัตรขาด จากการสำรวจของสำนักงานศิลปากรที่ 7 กรมศิลปากร เห็นควรให้ดำเนินการบูรณปฏิสังขรณ์เร่งด่วน ทางวัด และพุทธศาสนิกชน จึงดำเนินการบูรณปฏิสังขรณ์ แล้วเสร็จเป็นที่เรียบร้อย และได้จัดให้มีพิธีสมโภชองค์พระมหาธาตุในปี 2566
จากนั้น เสด็จเข้าพระวิหาร ทรงวางพวงมาลัย ทรงจุดธูปเทีะประธานประจำพระวิหาร ทรงพระสุหร่ายพระเจ้าทันใจยอดธงแช่แห้ง วัตถุมงคลยนเครื่องนมัสการท้ายที่นั่งบูชาพระเจ้าอุ่นเมือง พรที่ทางวัดจัดสร้างขึ้น เป็นรุ่นแรกในประวัติศาสตร์การจัดสร้างพระยอดธง ใช้มวลสารทองหุ้มองค์พระมหาธาตุเจ้าภูเพียงแช่แห้ง ชนิดเดียวกันในการจัดสร้างยอดฉัตรทองคำ ในการบูรณะปี 2563
เสร็จแล้วเสด็จไปยังพลับพลาพิธี ทรงจุดธูปเทียนเครื่องนมัสการบูชาพระพุทธนวราชบพิตร จากนั้น ทรงเปิดพระอนุสาวรีย์เจ้าพญาครานเมือง ทรงพระสุหร่าย ทรงเจิมแผ่นจารึกพระอนุสาวรีย์ ซึ่งทางวัดและผู้มีจิตศรัทธาจัดสร้างขึ้นเพื่อเป็นสถานที่เคารพสักการะ ถึงคุณความดีของเจ้าพญาครานเมือง อดีตเจ้าผู้ครองนครน่าน ผู้ทรงโปรดให้สร้างพระมหาธาตุเจ้าภูเพียงแช่แห้ง เพื่ออัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุ และพระพิมพ์เงิน พิมพ์คำจากกรุงสุโขทัย มาประดิษฐาน และย้ายเมืองจากเมืองวรนคร มาตั้งอยู่บนดอยภูเพียงแห่งนี้ พร้อมทรงทำนุบำรุงพระศาสนาให้รุ่งเรือง สืบทอดเป็นมรดกอารยธรรมอันล้ำค่ามาจนถึงปัจจุบัน
ข่าวโดย น.ส นวษภร ตะเคียนคาม
ภาพโดย น.ส นวษภร ตะเคียนคาม