เขาสมอคอนเป็นเทือกเขาแห่งเดียวในเขตอำเภอท่าวุ้งจังหวัดลพบุรี ตั้งอยู่กลางทุ่งที่ตำบลเขาสมอคอน มีความยาวต่อเนื่องกันประมาณ 500 เมตร สูง 56 เมตร เขาแห่งนี้ได้ถูกลืมไป ในทรงจำคนลพบุรีไปแล้ว ได้หายจากอดีตจนถึงปัจจุบันไม่มีใครเอ่ยถึงไม่มีใครสนับสนุนเป็นแหล่งท่องเที่ยว เชิงนิเวศ หรือธรรมชาติ ทีมข่าว ศูนย์ข่าวหนังสือพิมพ์ 5 เหล่าทัพ จังหวัดลพบุรี พร้อมด้วย อาจารย์ผ่องศรี ธาราภูมิ อดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดลพบุรี ในฐานะ นายกสมาคมพลเมืองลพบุรีจิตอาสา อาจารย์เมธี เข็มวงศ์ทอง นายกสมาคมผู้สื่อข่าวทีวีและสื่อมวลชนลพบุรี สำนักข่าวเดลิซันเดย์ นายชาติชายไข่หงส์ ผู้สื่อข่าวหนังสือพิมพ์มติชน จังหวัดลพบุรี นายสมชาย เกตุฉาย ผู้สื่อข่าวช่อง 5 จังหวัดลพบุรี นายใจรัก วงศ์ใหญ่ บรรณาธิการ-เจ้าของ สำนักข่าวเดลิซันเดย์ และแฟนเพจ facebook เดลิซันเดย์ ลงพื้นที่สำรวจเส้นทางท่องเที่ยวเชิงธรรมชาติ เดินทางไปที่ เขาสมอคอน ดินแดนแห่งสุกะทันตฤาษี เขาสมอคอนเป็นเทือก เขาแห่งเดียวในเขตอำเภอท่าวุ้ง จังหวัดลพบุรี ตั้งอยู่กลางทุ่ง บนพื้นที่ตำบลเขาสมอคอน มีความยาวต่อเนื่องการประมาณ 5000 เมตรสูง 56 เมตร หากย้อนอดีตไปเมื่อยุคที่ กรมชลประทานยังไม่ได้สังกัดทางน้ำธรรมชาติ เช่น ปัจจุบันทุกฤดูน้ำหลากเทือก เขาสมอคอนจะดูเหมือนลอยเด่น อยู่ท่ามกลางทะเลอันเวิ้งว้าง เบ็นทัศนียภาพ ที่เย้ายวนใจให้ประ ประชาชนล่องเรือไปเที่ยวมิ ได้ขาดสาย ในยุคอดีต นายปัจจุบันได้ซบเซาลงไปไม่มีหน่วยงานของรัฐมาสับสนในเรื่องการพัฒนาแหล่งนี้ โดยเฉพาะในงานบุญประจำปีแห่พระศรีอาริย์ ของวัดอะไรที่อยู่ใกล้ๆกันด้วยแล้ว ผู้คนจำนวนมากมายหลังไหล เลย ไปถึงเขาสมอคอนด้วยเกือบทั้งสิ้น แม้นเจ้านายจากเมืองหลวงหลายยุคหลายสมัย ไปถึง เมืองลพบุรี ด้าน อาจารย์ผ่องศรี ธาราภูมิ อดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดลพบุรี ในฐานะนายกสมาคมพลเมืองลพบุรีจิตอาสา. ได้เปิดเผยเพิ่มเติมว่า
จากหนังสืออักขรานุกรมภูมิศาสตร์ฉบับราชบัณฑิตยสถาน กล่าวไว้ว่า “เขาสมอคอน เป็นที่อยู่ของ สุกกทันตฤาษี อาจารย์ของพระเจ้ารามคำแหงมหาราช และพระยางำเมือง กษัตริย์เมืองพะเยาซึ่งน่าจะเป็นราชวงศ์หนองแส โยนก เชียงแสน ทั้ง ๒ พระองค์ เพราะเมื่อทรงพระเยาว์ ได้เสด็จมาศึกษาศิลปวิทยาที่เขาสมอคอนนี้ ซึ่งสมัยนั้นเป็นกษัตริย์เมืองลพบุรีก็เป็นราชวงศ์เดียวกัน”
ในงานเขียน เรื่อง “เจ้าฟ้าอภัยไปลพบุรี”ในวารสารธรรมศาสตร์ (๑๑:๑๑ ธันวาคม ๒๕๒๕, หน้า ๗๔-๘๔) ขวัญดี อัตวาวุฒิชัยได้สมมุติฐานเกี่ยวกับโครงกวีโบราณที่พระยาตรังได้รวบรวมไว้จำนวน ๒๕ บทว่า เป็นพระนิพนธ์ของ เจ้าฟ้าอภัยทศ พระอนุชาของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ซึ่งถ้าเป็นเช่นนั้นจริง ก็แสดงว่า เจ้าฟ้าอภัยทศได้เคยเสด็จไปถึงเขาสมอคอนตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา เพราะกล่าวไว้ในโครงบทหนึ่งว่า
เดินดัดลัดทุ่งบ้าน สมอคอนเรียมก็คอนทุกข์สมร ใช้น้อยวังราชบ่นอนนอน นอนป่า
บ้านป่าฝาแฝกห้อย ร่างไร้รุงรัง
ในหนังสือจดหมายเหตุพระราชกิจรายวัน ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ภาค ๑๖ ได้บันทึกไว้ว่า บ่ายวันเสาร์ที่ ๑๐ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๒๖ พระองค์ได้เสด็จพระราชดำเนินถึงเขาสมอคอน ดังนี้
“ออกเรือพระที่นั่งจากวัดไลย์ ถึงคลอง (คลองพระ) ที่จะเข้าไปเขาสมร (สมอคอน) ทางถ้ำ
บันไดสามแสน ทรงเรือพระที่นั่งเก๋งเข้าไปถึงเขา เสด็จประพาสถ้ำบันไดสามแสน แล้วเสด็จลงเรือ พระที่นั่งพระที่นั่งเก๋งเลียบมาตามริมเขา แต่เรือกลไฟนั้นแล่นเข้ามาคลองด้านใต้ เข้าไปคอยรับเสด็จที่เขาสมอคอน เพราะเลียบมาตามเขาไม่ได้ ครั้งถึงเขา(เขาสมอคอน) ซึงกรมการปลูกพลับพลารับเสด็จอยู่ที่ตีนเขานั้น จึงเสด็จขึ้นบนเขา(สมอคอน) เขานั้น มีวัดยังทำไม่แล้ว พระครูสังฆการะวาหะสมภาร และพระสงฆ์วัดนั้นถวายไชยมงคล เสด็จพระราชดำเนินขึ้นไปพร้อมด้วยข้างใน (หมายถึง สมเด็จพระนางเจ้าสว่างพัฒนา พระบรมราชเทวี พระนางเธอเสาวภาผ่องศรี พระราชเทวีและเจ้าจอมข้างใน) เสด็จประทับ ตรัสกับพระสงฆ์หน่วยหนึ่ง เสด็จเข้าไปในถ้ำ เรียก “ถ้ำพระนอน” แล้วเสด็จไปบนยอดเขาๆ ลูกนี้พระเจดีย์ชำรุดอยู่บนนั้น ราษฎรทายกผู้ปฏิสังขรณ์วัดนี้ แลชาวบ้านอื่นๆ มาคอยเฝ้าอยู่ที่นั้นพระราชทานเงินช่วยปฏิสังขรณ์วัดนี้ ๑๐ ตำลึง แล้วเสด็จกลับประทับพลับพลา ออกเรือพระที่นั่งเกือบทุ่ม (๑๙.๐๐น.) ถึงแพพระที่นั่งท้องพรหมาสตร์” (จดหมายเหตุพระราชกิจรายวัน ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ภาคที่ ๑๖) จากข้อมูลดังกล่าวนี้จะเห็นว่า วัดเขาสมอคอนเป็นวัดเก่าแก่มาก่อน มีพระเจดีย์ซึ่งชำรุด แต่ในเวลาที่เสด็จ (พ.ศ. ๒๔๒๖ ) วัดยังสร้างไม่เสร็จ
สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ก็ได้ทรงบันทึกเกี่ยวกับเขาสมอคอนไว้ใน ตำนานเมืองลพบุรี ตามหลักฐานจากกองจดหมายเหตุแห่งชาติ ความแก้ใหม่ในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๖๕ ว่า
“เขาสมอคอนเหมือนเกาะอยู่กลางทุ่งไปทางด้านเหนือ มีถ้ำ แลมีวัดโบราณอยู่ที่เขานี้หลาย
แห่ง แลมีเรื่องตำนานในหนังสือพงศาวดารเมืองหริภุญชัยว่า เมื่อครั้งขอมเป็นใหญ่อยู่ที่เมืองละโว้ มีฤๅษีองค์หนึ่ง ชื่อว่าสุกะทันต์ จำศีลอยู่ที่เขาสมอคอนนี้ ได้เป็นผู้ทูลขอให้พระเจ้ากรุงละโว้ตั้ง นางจามเทวีราชธิดาไปครองเมืองหริภุญชัย คือเมืองนครลำพูนในมณฑลภาคพายัพ มีเรื่องราวพิสดารอยู่ในหนังสือเรื่องจามเทวีวงศ์ ทุกวันนี้ที่เขาสมอคอนก็มีที่เที่ยวหลายแห่ง คือถ้ำหลวง ถ้ำช้างเผือก ถ้ำตะโก วัดบันไดสามแสน เป็นต้น เขาสมอคอนนับเป็นที่เที่ยวในแขวงเมืองลพบุรีอีกแห่งหนึ่ง”
ใจรัก วงศ์ใหญ่ ข่าว/ สมชาย เกตุฉาย ภาพ/ ศูนย์ข่าว 5 เหล่าทัพ. จังหวัดลพบุรี